Η ελευθερία στη τέχνη δεν θα πεθάνει ποτέ

Ένα από τα μεγαλύτερα σφάλματα που θα μπορούσε να κάνει μια πολιτεία στους πολίτες της θα ήταν να βάλει φρένο στην ελευθερία της τέχνης. Ο άνθρωπος είναι αδύνατο να ζήσει χωρίς την τέχνη. Η τέχνη σε οποιαδήποτε μορφή παρουσιάζεται, είτε ως ζωγραφική, είτε ως συγγραφή, είτε ως θέατρο δεν είναι μια μοναχική υπόθεση, είναι μια επικοινωνία που επιδιώκει να δημιουργήσει ο καλλιτέχνης με τους υπόλοιπους ανθρώπους. 

Ο καλλιτέχνης δεν είναι ένας άνθρωπος ο οποίος δεν ανήκει στο κοινωνικό σύνολο, αλλά και η όποια διαφορετικότητα νιώθει ότι έχει και επιδιώκει να εκφράσει μέσω της τέχνης του έχει ελπίδες να διαφανεί μόνο αν ο ίδιος αποδεχτεί την ομοιότητά του με όλο τον κόσμο. Αναλαμβάνει μέσα από την τέχνη του να ισορροπήσει ανάμεσα στην αλήθεια και την ελευθερία, να ενωθεί με τον κοινό σε όλους πόνο και φόβο. Και έτσι αναζητώντας την αλήθεια και την ελευθερία μέσα από την τέχνη, ο καλλιτέχνης ενώνεται μοναδικά με όλο τον κόσμο που αρνείται να ζει μέσα στο ψέμα και την ανελευθερία. 

Η τέχνη δεν πρέπει γνωρίζει όρια, όπως σε δικτατορικά και καταπιεστικά καθεστώτα που παρατηρήθηκε λογοκρισία. Η τέχνη πρέπει να είναι ελεύθερη διαφορετικά απαγορεύοντας στον καλλιτέχνη να εκφραστεί μέσω του έργου του σκοτώνουμε και ένα μέρος της ελευθερίας. Η τέχνη είναι εχθρός για την καταπίεση, γι’ αυτό και στα δικτατορικά καθεστώτα κάθε μορφής τέχνη ήταν λογοκριμένη. Η καταπίεση οδηγεί τους ανθρώπους στην απομόνωση σε αντίθεση με την ελευθερία της έκφρασης που ενώνει την ανθρωπότητα σε παγκόσμιο επίπεδο. 

Κανείς δεν μπορεί να σταματήσει αυτή τη συνεχή ανάγκη του καλλιτέχνη να εκφράζει τον πόνο, την αγάπη, τον έρωτα, την ζωή, τον θάνατο, τον φόβο, την  χαρά, τη λύπη μέσα από το έργο του. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να παρεμποδίσει μια παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά να διαδοθεί, δεν υπάρχει πολιτισμός δίχως κληρονομιά. Η τέχνη είναι λύτρωση, είναι η απόδειξη ότι ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να δημιουργεί μικρά και μεγάλα θαύματα που θα λυτρώσουν την ψυχή του ίδιου και των άλλων.

Ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης πρέπει να αποτελεί μέσο αποφόρτισης, πρέπει να αποτελεί πτυχή της καθημερινότητας των ανθρώπων. Η κάθε μορφή τέχνης κρίνεται αναγκαία σε μία τόσο δύσκολη και ισοπεδωμένη από καλλιτεχνική ευαισθησία εποχή. Ας κρατήσουμε την τέχνη ζωντανή, όσοι επιθυμούν να την σκοτώσουν ας μάθουν ότι έτσι σκοτώνουν την αλήθεια και την ελευθερία.

Καρολίνα Τσουκαλά, 29/1/2016 ©

Πραγματικότητα και Όνειρα

''Τα όνειρά σου μην τα λες, γιατί μια νύχτα κρύα μπορεί και οι Φροϋδιστές να 'ρθουν στην εξουσία''

Πάντα με γοήτευε η ιδέα ότι πέρα από τον πραγματικό, συνειδητό κόσμο στον οποίο ζούμε, υπάρχει κι ένας άλλος μαγικός κόσμος, αυτός των ονείρων και του ασυνείδητου. Δεν ξέρω εάν ένας κόσμος δίχως όνειρα θα ήταν εφικτός. Τα όνειρα θα έλεγα, αποτελούν πάντοτε ένα ευχάριστο ή και δυσάρεστο διάλειμμα από την πολλές φορές πεζή πραγματικότητα. Όπως αναφέρει ο Καμύ στο βιβλίο του ‘ο καλλιτέχνης και η εποχή του’, τα όνειρα μπορεί να αλλάζουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά η πραγματικότητα παραμένει η κοινή πατρίδα όλων μας. 

Όταν κλείνεις τα μάτια και χάνεσαι για λίγο από τον συνειδητό-πραγματικό κόσμο, ανοίγεις τα μάτια σου σ’ έναν άλλο κόσμο. Σε αυτόν τον κόσμο τα πάντα είναι εφικτά. Εσύ κλείνεις τα μάτια, ξεφεύγεις από την πραγματικότητα και όσο κοιμάσαι το μυαλό και το ασυνείδητο βρίσκονται σε πλήρη επαγρύπνηση. 

Ξαφνικά όλα τα απωθημένα, οι χειρότεροι σου φόβοι και οι επιθυμίες σου, πράγματα και καταστάσεις που δεν τα έχεις εκμυστηρευτεί σε κανέναν σε όλη σου τη ζωή ξεδιπλώνονται μπροστά σου σαν ταινία. Γίνεσαι θεατής μιας άλλης ζωής, που θα μπορούσε να  χαρακτηριστεί κρυφή. Ξαφνικά είσαι ένας άνθρωπος με διπλή ζωή, την πραγματική και την υποσυνείδητη στην οποία όλα μοιάζουν ευκολότερα. 

Τα όνειρα κατά τον Freud προσφέρουν μια κλειδαρότρυπα στο ασυνείδητό μας. Στα όνειρά μας ερχόμαστε αντιμέτωποι με εικόνες και αλήθειες που μπορεί να μην έχουμε το θάρρος να παραδεχτούμε στην πραγματικότητα. Όταν ξυπνήσεις λοιπόν επιστρέφεις στην πραγματικότητα, την πολλές φορές πεζή πραγματικότητα. 

Και αναρωτιέται κανείς τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα; Kαι αν τα όνειρα γίνουν πραγματικότητα τότε τι συμβαίνει με τους εφιάλτες; Όταν οι χειρότεροί σου εφιάλτες γίνονται πραγματικότητα τότε τι συμβαίνει; Το μόνο σίγουρο είναι ότι το ασυνείδητο  δεν μας επιτρέπει να το ελέγξουμε και έτσι γινόμαστε ταξιδιώτες μέσα στα ίδια μας τα όνειρα. Χωρίς κανέναν έλεγχο, κάθε φορά που κλείνουμε τα μάτια ξεκινάει ένα φαντασιακό ταξίδι που μας δίνει την ευκαιρία να ταξιδεύουμε στον κόσμο των ονείρων μας.

Καρολίνα Τσουκαλά, 17/1/2016 ©

REST IN PEACE DAVID BOWIE

REST IN PEACE DAVID BOWIE

Ο Bowie έφυγε από αυτόν τον κόσμο για να γίνει αστέρι στον ουρανό...

Θα τον θυμόμαστε για πάντα μέσα από την υπέροχη μουσική που μας άφησε...

O φόβος

David Bowie, answers the famous Proust Questionnaire

“Q: What do you regard as the lowest depth of misery? 

A: Living in fear.”

Από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής μας μέχρι την τελευταία ο φόβος αποτελεί ένα κυρίαρχο συναίσθημα στη ζωή μας. Με τη γέννησή μας βιώνουμε το πρώτο σοκαριστικό γεγονός. Από την ασφάλεια του εσωτερικού της κοιλιάς της μητέρας μας βγαίνουμε και αντικρίζουμε το φως της ζωής, το φως της ύπαρξης.

Αυτός είναι ο πρώτος φόβος που βιώνουμε καθώς ερχόμαστε στη ζωή. Μπορεί κανείς μας να μην τον θυμάται αλλά φαντάζομαι πως θα σχετίζεται άμεσα με την ανασφάλεια και τον φόβο που νιώθει κανείς όταν έρχεται αντιμέτωπος με το γεγονός του θανάτου με την διαφορά ότι όταν γεννιόμαστε υπάρχει προοπτική, η προοπτική της ζωής.

Μεγαλώνοντας βιώνουμε τον φόβο της μοναξιάς, της απόρριψης, της απώλειας, του θανάτου. Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που αποτελεί κοινή πραγματικότητα για όλους. Ίσως η διαφορά πάνω σε αυτό το συναίσθημα βρίσκεται στο γεγονός ότι άλλοι άνθρωποι φοβούνται περισσότερο και άλλοι λιγότερο.  Πολύ πιθανό όμως αυτή η άποψη να μην ισχύει καθώς αναλύει κανείς το ζήτημα αυτό περαιτέρω.

Είναι λοιπόν ο φόβος κοινός για όλους τους ανθρώπους; Το δεδομένο ότι όλοι είμαστε θνητοί και νιώθουμε αβοήθητοι μπροστά στην εξήγηση του νοήματος της ζωής και στην αντιμετώπιση του γεγονότος του θανάτου θα μπορούσε να οδηγήσει κάποιον στην εξαγωγή του συμπεράσματος ότι ο φόβος είναι κοινός για όλους.

Ο φόβος από τη μία θα μπορούσε να αποτελεί κοινή πραγματικότητα για όλους με την διαφορά να εμφανίζεται στην έκφραση και στην αντιμετώπιση αυτού του συναισθήματος σε ορισμένες εκφάνσεις της ζωής μας. Το ζήτημα λοιπόν δεν έγκειται στο αν άλλοι φοβούνται περισσότερο ή λιγότερο αλλά στο πώς ο καθένας από εμάς επιλέγει να παλέψει με τους φόβους και τις ανησυχίες του. 

Ο καθένας λοιπόν επιλέγει να αντιμετωπίσει αυτά τα δυσάρεστα συναισθήματα διαφορετικά, να παλέψει μαζί τους και να τα νικήσει ή και όχι. Στη ζωή οι άνθρωποι παλεύουν να διώξουν τους φόβους τους. Μπορεί να φοβάται κανείς τα πάντα, μπορεί να φοβάται να οδηγήσει ή μήπως αρρωστήσει, μπορεί να φοβάται να μπει στο αεροπλάνο ή στο πλοίο, μπορεί να φοβάται τη φωτιά ή τη θάλασσα ή τα έντομα. Και όλα αυτά γιατί όλοι οι παραπάνω φόβοι που αναφέρθηκαν καταλήγουν στον έναν και μοναδικό φόβο του θανάτου. Όλοι μας οι φόβοι βρίσκονται σε έναν κύκλο και στο κέντρο ο ένας και μοναδικός φόβος που συνδέεται με όλους τους υπόλοιπους.

Ο μόνος τρόπος να απαλλαγεί κανείς από αυτή την κατάσταση είναι να νικήσει τον ίδιο τον φόβο. Τον φόβο τον δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι, και το ζήτημα είναι ότι όσο πιο γρήγορα καταπολεμήσουμε τους φόβους μας τόσο πιο ευτυχισμένες μέρες θα ζήσουμε. Η ζωή είναι ένα υπέροχο όνειρο, αν ζούμε με τον φόβο ότι κάποια στιγμή θα ξυπνήσουμε δεν θα μπορέσουμε να το ζήσουμε ποτέ.

Καρολίνα Τσουκαλά, 9/1/2016 ©